Sivas’taki kliniğinde yaklaşık 12 yıldır kedilerde görülen hastalıkların tedavisiyle ilgilenen Özmen, acil durumlarda uygun kan gereksiniminin süratli halde karşılanmasına yönelik çevrim içi data tabanı oluşturmak için proje geliştirdi.
Özmen, kliniğe getirilen ve süratli test kitleriyle kan kümelerini belirlediği yaklaşık 100 kedinin bilgilerini “online kan bankası”na işledi.
Kedilerin kan kümelerinin yanı sıra yaş, ırk, kilo ve aşı durumlarını sisteme giren Özmen, AA muhabirine, hayvanlar için ulusal bir kan bankası bulunmayışının değerli bir eksiklik olduğunu söyledi.
Özmen, bu durum yalnızca fiziki koşulların yetersizliğinden değil, evcil hayvanlarda kan kümelerinin süratli ve pratik biçimde belirlenemiyor olmasından da kaynaklandığına dikkati çekti.
Evcil hayvanların kan kümesi tayininde daha çok “cross match (çapraz eşleme)” denilen bir tekniğin kullanıldığını anlatan Özmen, “Fakat bu prosedürle A, B kan kümesi halinde değil de şu kedinin kanı bu kediye uyuyor mu formunda uygunluk koşulu aranıyordu. Bunu birinci eşleştirmede de bulabiliyorsunuz, beşinci altıncı eşleştirmede de. Münasebetiyle çok önemli bir vakit kaybına yol açıyor.” diye konuştu.
PROJE SAYESİNDE UYGUN KAN 5-10 DAKİKADA BULUNACAK
Özmen, süratli kitlerle kan kümesinin anında belirleyip bilgileri “online kan bankası”na aktardıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Kan nakli birçok durumda gereksinim olabiliyor. Ekseriyetle travma, trafik kazası, yüksekten düşme ve enfeksiyon hastalıklarında acil kan nakline gereksinim olabiliyor. Bu metotla online kan bankasında, daha evvel kan kümelerini tayin ettiğimiz kediler listesi hazır bulunacak. Çapraz eşleştirme dediğimiz testin mühleti 3 saat sürüyor ancak online kan bankası sayesinde bu müddet 5-10 dakikaya iniyor.”
Kedilerde kan kümelerinin genel olarak A, B ve AB formunda olduğunu aktaran Özmen, lakin birçok kişinin, bu kitlerin kliniklerde yaygın olarak kullanılmaması nedeniyle kedisinin aşı programını, enzim, hormon ve enfeksiyon bedellerini bildiği halde kan kümesini bilmediğine dikkati çekti.
Özmen, projenin köpeklerde de uygulanabileceğini ancak köpeklerde kan kümelerinin alt parametrelerinin biraz daha yaygın olduğunu söyledi.
“TÜRKİYE’DE İLK”
Sivas Veteriner Hekimler Odası Başkanı Ahmet Koçak ise Özmen’in geliştirdiği projeyi desteklediklerini ve kent geneline yayacaklarını tabir ederek, “Veteriner tabiplerimiz, bu proje sayesinde acil durumlarda sistemin data tabanına işleyeceğimiz bilgilere bakarak en yakın donöre ulaşabilecek. Bu uygulamanın Türkiye’de bir birinci olduğunu hatırlatmak isterim. İnşallah bundan sonra örnek bir proje olarak Türkiye’nin her yerinde kullanılır.” dedi.
Klinikte kedisinin kan kümesini belirleyen Melike Dur da acil durumlarda gerekli kan muhtaçlığına anında ulaştıracak projeyi çok faydalı bulduğunu kaydetti.